“Mevcut camilerin denetlenmesine ihtiyaç var”
N-VA’lı Nadia Sminate, Flandre’deki tanınmış camiler için kapsamlı denetim çağrısı yaptı
“Mevcut camilerin denetlenmesine ihtiyaç var”
N-VA’lı Nadia Sminate, Flandre’deki tanınmış camiler için kapsamlı denetim çağrısı yaptı
Flandre(Flaman) Hükümeti İçişleri Bakanı Hilde Crevits’in (CD&V), son dönemde yerel dini toplulukların tanınma başvurularına ilişkin aldığı kararlar, Flandre Parlamentosu üyesi Nadia Sminate’ın (N-VA) dikkatini çekti. Sminate, özellikle Diyanet’e bağlı camilerin hiçbirinin tanınmamasını olumlu bir adım olarak değerlendirdi. Ancak bununla yetinilmemesi gerektiğini vurgulayan siyasetçi, “Halihazırda tanınmış camilerin de kapsamlı bir şekilde denetlenmesi şarttır” dedi.
Bakan Crevits 58 dosya hakkında karar verdi
Flandre İçişleri Bakanı Hilde Crevits, yerel dini topluluklara ait 58 tanınma başvurusunu inceledi. Sonuç olarak 26 başvuru onaylanırken, 32 başvuru reddedildi. Red edilenler arasında özellikle Türk Diyanet Vakfı’na ve Millî Görüş Teşkilatları’na bağlı camilerin başvuruları öne çıktı. Bakanlığa göre, reddedilme gerekçeleri arasında mali şeffaflık eksikliği, mülkiyet veya uzun vadeli kullanım haklarının belgelenmemesi ve yabancı devlet etkisinden bağımsızlık kriterinin karşılanmaması bulunuyor.
Flandre’de cami sayıları ve tanınma istatistikleri
Flandre bölgesinde tahmini olarak 300’ün üzerinde cami faaliyet gösteriyor. Bunlardan yaklaşık 30 ila 35’i resmi olarak tanınmış durumda ve bölgesel hükümet tarafından destek alabiliyor. Tanınmamış camilerin büyük bir bölümü ise Diyanet Vakfı, Millî Görüş veya bağımsız cemaat yapıları altında faaliyet gösteriyor. Diyanet’e bağlı camiler genellikle Türk hükümetine bağlı Din Hizmetleri Müşavirliği tarafından yönlendirilen imamlar ve programlarla çalışıyor. Millî Görüş’e bağlı camiler ise, Türkiye merkezli İslami Cemaatler Birliği’nin Avrupa yapılanmasının çatısı altında yer alıyor. Son yıllarda Flandre yönetimi, tanınma sürecinde mali raporlama, idari şeffaflık ve dış etkilere karşı bağımsızlık gibi kriterleri sıkılaştırdığı için tanınma başvurularının çoğu ya askıya alındı ya da reddedildi.
Millî Görüş ve Diyanet’in geçmişteki başvuru süreçleri
Diyanet Camileri: Türkiye Cumhuriyeti Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı bu camiler, 1990’lardan itibaren Belçika genelinde yaygınlaştı. Flandre’deki Diyanet camileri, yıllardır tanınma için başvuruda bulunmasına rağmen, başvurular genellikle imamların doğrudan Türkiye’den atanması ve mali kaynakların büyük ölçüde Türkiye’den sağlanması nedeniyle bağımsızlık kriterini karşılamadı. Geçmişte de Flandre hükümetleri, “devlet destekli dini toplulukların yerel ve özerk olması” prensibini vurgulayarak bu başvuruları geri çevirmişti.
Millî Görüş Camileri: Millî Görüş, Avrupa’daki Türk diasporası içinde uzun yıllardır örgütlü bir yapıya sahip. Ancak Flandre’deki camilerinin tanınma girişimleri, sıkı kriterlere takıldı. Özellikle geçmiş başvurularda, yönetim kurullarının net mali raporlar sunmaması, yabancı vakıflarla sıkı bağların belgelenmesi ve yerel idarelerle şeffaf diyalog eksikliği gibi gerekçeler öne sürüldü. Millî Görüş camileri de son 10 yıl içinde birçok kez tanınma başvurusunda bulundu, ancak neredeyse tamamı reddedildi.
Sminate: “Denetimler ertelenmemeli”
N-VA’lı siyasetçi Nadia Sminate, mevcut süreçteki eksikliği şu sözlerle dile getirdi: “Daha önce verilen sözlere rağmen, halihazırda tanınmış camilerin kapsamlı bir şekilde denetlenmesi hâlâ yapılmadı. Bu durum üzücü. Flandre hükümeti kiminle iş birliği yaptığını bilmelidir. Şeffaflık, bağımsızlık ve demokratik hukuk devletimize saygı bu süreçte temel alınmalıdır. Görünüşe göre denetimler sonbaharda yapılacak. Bu karar bir gün bile gecikmemeliydi.”
Bakan Crevits: “ISD denetimleri sürüyor”
Bakan Hilde Crevits ise konuyla ilgili açıklamasında, mevcut tanınmış dini toplulukların da Flandre Bilgi ve Tarama Servisi (ISD) tarafından düzenli olarak denetlendiğini belirtti: “Ciddi mevzuat ihlalleri tespit edilirse müdahale edilir. Denetimler sürekli ve kapsamlı bir şekilde yürütülmektedir.”
Arka plan: Tanınma sürecinin önemi
Flandre’de bir caminin tanınması, o ibadethanenin bölgesel hükümetten mali destek alabilmesini, imam maaşlarının kısmen karşılanmasını ve bazı vergi avantajlarından faydalanmasını sağlar. Ancak bu tanınma; mali şeffaflık, yönetim özerkliği, demokratik değerlere bağlılık ve yerel toplumla uyum gibi sıkı kriterlere bağlıdır. Flandre hükümeti, son yıllarda bu kriterleri daha da katılaştırarak, özellikle yurt dışı etkisi altındaki yapılarla ilgili temkinli yaklaşımını sürdürmektedir.
Halil Uygun
