Belçika'da ehliyet krizi: Randevu bekleme süreleri 8 ayı buldu
Belçika'da ehliyet sınavı için 6 ay bekleme: Ombudsvrouw nedenleri açıkladı, kritik uyarı yaptı
Belçika'da ehliyet krizi: Randevu bekleme süreleri 8 ayı buldu
Belçika'da ehliyet sınavı için 6 ay bekleme: Ombudsvrouw nedenleri açıkladı, kritik uyarı yaptı
Flaman Ombudsvrouw'u Myriam Parys, ehliyet sınavı randevularında 6 ila 8 aya varan kronikleşmiş bekleme sürelerinin arkasında gençlerdeki ehliyet popülaritesi, göçmen sayısındaki artış ve sınav görevlisi açığının yattığını açıkladı. Parys, günde ortalama 18 sınavın eksik evrak gibi önlenebilir nedenlerle iptal edildiğini belirterek tüm adayları resmi kontrol listesini kullanmaya çağırdı.
Belçika'nın Flaman bölgesinde sürücü ehliyeti almak isteyenler, sınav randevusu almak için 6 ila 8 ay beklemek zorunda kalıyor. Flaman Ombudsvrouw (Kamu Denetçisi) Myriam Parys, sürücü sınav merkezlerine yapılan şikayetlerin rekor seviyeye ulaştığını duyurdu ve yaşanan krizin nedenlerini ve çözüm önerilerini paylaştı.
Parys'e göre, sistem "yüksek talep ve düşük kapasite" nedeniyle tıkanmış durumda. Pandemi sonrası özellikle 18-25 yaş grubunda ehliyete olan ilginin yeniden patlaması ve Belçika'ya gelen göçmenlerin ehliyetlerinin her zaman tanınmaması nedeniyle yeni bir aday grubu oluştuğunu belirten Parys, "Vatandaşlar, 'Randevu arıyorum ama ilk 6, 7 hatta 8 ay dolu' diyor. Bu artık kronik bir sorun haline geldi" ifadelerini kullandı.
Sınav Görevlisi Açığı Kritik Seviyede
Sorunun bir diğer kritik ayağını ise sınavcı (examinateur) eksikliği oluşturuyor. Parys, "Sınavcı sayısında ciddi bir açık var. Bu meslek zor, stresli ve başarı oranı düşük. Bir yanda çok fazla aday var, diğer yanda yetersiz personel. Bu dengesizlik nedeniyle sınav randevuları aylar sonrasına veriliyor" açıklamasını yaptı. Bazı şehirlerde pratik sınav için bekleme süresinin 200 günü aştığı bildiriliyor.
Günde 18 Sınav, Aday Kaynaklı Nedenlerle İptal Oluyor
Ombudsvrouw Parys, sorunun sadece sistemden kaynaklanmadığını, adayların da süreci zorlaştırdığını vurguladı. Günde ortalama 18 sınavın, aday kaynaklı nedenlerle iptal edildiğini açıklayan Parys, "Bu, başka adayların hakkını gasp etmek anlamına geliyor" uyarısında bulundu.
İptal sebepleri arasında; eksik evrak, arızalı araç, sigorta veya muayene belgesi olmaması ve eğitim sertifikasının süresinin dolması gibi hatalar yer alıyor. Parys, "Sürücü adayları belgelerini kontrol etmeli. Basit bir eksiklik yüzünden günde onlarca sınav yapılamıyor. Bu yılın ilk yarısında 4 binden fazla sınav iptal edildi" dedi.
"Eğitim Sertifikasına Dikkat" Uyarısı
Parys, adaylara özellikle "Vormingsmoment" (eğitim anı) sertifikasına dikkat etmeleri çağrısında bulundu. Bu belge, ebeveyn veya bir yakının adayla direksiyon çalışması yapabilmesi için zorunlu. "Eğer ebeveyn 2 ay önce eğitim aldıysa ve çocukla sınava gidiyorsa, sınav reddedilir. Pratik sınav ile eğitim anı arasında en az 5 ay olmalı" diyen Parys, birçok ailenin bu kuralı bilmediği için sınav günü geri çevrildiğini kaydetti.
Komşu Ülkede de Benzer Krize Çare Aranıyor
Uzun ehliyet bekleme süreleri, Belçika'ya komşu Hollanda'da da ciddi bir sorun olarak öne çıkıyor. Hollanda'da Motorlu Taşıt Sürücü Test Merkezi (CBR) için ehliyet sınavı randevusu almak isteyen adayların bazı bölgelerde 22 haftaya (yaklaşık 5.5 ay) kadar beklemek zorunda kaldığı belirtiliyor. Yetkililer, personel yetersizliği ve özellikle göç kaynaklı artan başvuru sayısının bu sorunun temel nedeni olduğunu ifade ediyor.
Belçika'da Ehliyet Süreci Nasıl İşliyor?
Belçika'da ehliyet almak zorlu ve maliyetli bir süreç. Ehliyet başvuruları, ikamet edilen belediyeye yapılıyor ve prosedürün tamamlanması haftalar, hatta aylar sürebiliyor. Standart bir ehliyet için ortalama başvuru maliyeti 25 Euro civarında olsa da, sürücü kursları, sınav ücretleri ve gerekli eğitimlerle birlikte toplam maliyet önemli ölçüde artıyor.
Süreç, teorik sınavı geçmekle başlıyor. Ardından adaylar, yanlarında bir supervisor (gözetmen) ile araç kullanabilmek için geçici ehliyet alıyor. Geçici ehliyetle zorunlu eğitim süresini tamamladıktan sonra ise pratik sınav için randevu alma aşamasına geliniyor. İşte mevcut kriz, tam da bu pratik sınav randevusu aşamasında yaşanıyor.
Sınav Sahtekarlığı da Sorunun Bir Diğer Yüzü
Yaşanan yoğunluk ve uzun bekleme süreleri, bazı adayları yasa dışı yollara itebiliyor. Belçika'da sosyal medya üzerinden, asıl sınava girmesi gereken kişi yerine benzer görünümlü birinin 1.500 euro karşılığında teori sınavına sokulduğu bir sahtekarlık şebekesinin ortaya çıkarıldığı bildirildi. Resmi teori sınav ücretinin sadece 19 euro olduğu Belçika'da, bu tür bir sahtekarlıkla yakalananlara 2 bin euroya kadar para cezası, sınav yasağı ve hapis cezası uygulanabiliyor.
Adaylara Tavsiye: Resmi Kontrol Listesini Kullanın
Myriam Parys, sürücü adaylarına sınav öncesi mutlaka resmi kaynaklardan bilgi edinmeleri uyarısında bulundu. "GOCA (sınav merkezleri federasyonu) ve Mobilite Departmanı web sitelerinde gerekli belgelerin tam listesi mevcut. Her aday bu kontrol listesini (checklist) kullanmalı. Aksi halde hem kendi zamanını hem de başkalarının hakkını kaybediyor" ifadelerini kullandı. Bu kriz, özellikle toplu taşımanın kısıtlı olduğu kırsal bölgelerde yaşayan ve işe ulaşım için ehliyete ihtiyaç duyan gençleri doğrudan etkiliyor. Flaman Gençlik Konseyi, hükümete sınav görevlisi alımlarını hızlandırma ve kapasiteyi artırma çağrısı yaparken, Ulaştırma Bakanlığı'nın dijital randevu sisteminde iyileştirmeler ve ek sınav günleri planladığı belirtiliyor.
Halil Uygun
