Belçika’da sığınmacılara yeni darbe: Başka AB ülkesinde koruma alanlara barınma ve yardım yok
Belçika, başka bir Avrupa Birliği ülkesinde sığınma hakkı elde etmiş kişilerin artık ülkedeki barınma merkezlerine kabul edilmeyeceğini açıkladı. 1 Ağustos’ta yürürlüğe giren uygulama, “sığınma turizmini” sona erdirme amacıyla savunulurken, insan hakları kuruluşları kararın çocuklar da dahil olmak üzere kırılgan grupları mağdur edeceğini belirtiyor.
Belçika’da sığınmacılara yeni darbe: Başka AB ülkesinde koruma alanlara barınma ve yardım yok
Belçika, başka bir Avrupa Birliği ülkesinde sığınma hakkı elde etmiş kişilerin artık ülkedeki barınma merkezlerine kabul edilmeyeceğini açıkladı. 1 Ağustos’ta yürürlüğe giren uygulama, “sığınma turizmini” sona erdirme amacıyla savunulurken, insan hakları kuruluşları kararın çocuklar da dahil olmak üzere kırılgan grupları mağdur edeceğini belirtiyor.
Belçika, Sığınmacılara Barınma Kapısını Kapatıyor
Belçika’da 1 Ağustos itibarıyla yürürlüğe giren yeni göç politikası kapsamında, başka bir Avrupa Birliği ülkesinde sığınma hakkı tanınmış kişilere artık Belçika’da barınma hakkı verilmeyecek. Karar, "Paskalya Anlaşması" (Paasakkoord) çerçevesinde alınan ve mülteci sistemine yönelik kapsamlı sınırlamaların ilk adımı olarak duyuruldu. Göç ve İlticadan Sorumlu Bakan Anneleen Van Bossuyt (N-VA), uygulamayı “sığınma turizmine” karşı bir önlem olarak nitelendirdi. Van Bossuyt, “Eğer biri başka bir AB ülkesinde koruma elde etmişse, Belçika’da barınma sistemine dahil olmamalı. Asıl mesele korunma hakkıdır. Biz bu hakkın tekrarlanmasını engelliyoruz,” dedi.
15 Bin Başvuru Artık Geçersiz Sayılacak
Resmî verilere göre, 2023 yılında yapılan yaklaşık 40 bin sığınma başvurusunun 15 bini, halihazırda başka bir AB ülkesinde koruma elde etmiş kişiler tarafından yapıldı. Yeni düzenleme kapsamında bu başvurular otomatik olarak “kabul edilemez” sayılacak. Başvuruların değerlendirilmesi süreci hızlandırılarak Mülteciler ve Vatansızlar Genel Komiserliği (CGVS) tarafından sonuçlandırılacak.
Çocuk Üzerinden İkinci Başvurulara da Ret
Yeni kısıtlamalar yalnızca yetişkinleri değil, çocukları da kapsıyor. Daha önce başvurusu reddedilen sığınmacıların, bu kez çocukları üzerinden yeni bir başvuru yapmaları artık mümkün olmayacak. Bakan Van Bossuyt, bu değişikliği şöyle savundu: “Bazı aileler, süreci uzatmak için çocukları araçsallaştırıyor. Buna izin veremeyiz. Çocukların iltica sisteminde manipülatif biçimde kullanılmasına karşıyız.”
Barınma Hakkı Yoksa Sosyal Yardım da Yok
Barınma hakkı tanınmayan sığınmacılara artık sosyal yaşam yardımı (leefloon) da verilmeyecek. Böylece, barınma merkezlerinden dışlanan kişiler aynı zamanda maddi desteksiz bırakılacak. İnsan hakları kuruluşları, bu kişilerin Belçika’da insan onuruna yakışır bir yaşam sürmesinin neredeyse imkânsız hale geleceği uyarısında bulunuyor.
Avrupa’da Giderek Sertleşen Göç Politikalarının Parçası
Belçika’daki yeni uygulama, Avrupa genelinde son yıllarda giderek sertleşen göç politikalarının bir yansıması olarak değerlendiriliyor. Özellikle Dublin Anlaşması gereği, sığınmacıların başvurularının ilk giriş yaptıkları AB ülkesinde işleme alınması öngörülüyor. Ancak bu sistem, başta Yunanistan ve İtalya gibi sınır ülkelerine aşırı yük bindiriyor. Almanya, Hollanda, Avusturya ve Danimarka gibi ülkelerde de benzer uygulamalara gidiliyor. Son dönemde öne çıkan önlemler arasında:
-
Aile birleşimi kriterlerinin zorlaştırılması,
-
İkinci başvuruların reddedilmesi,
-
Sığınmacı barınma kapasitesinin azaltılması yer alıyor.
Çocuklar İçin Risk Daha Büyük: Eğitim ve Güvenlik Tehlikede
Yeni uygulamanın en çok etkilediği grupların başında çocuklar geliyor. Barınma merkezlerinden dışlanan ailelerin çocukları, eğitim, sağlık ve psikolojik destek gibi temel haklara erişimde ciddi engellerle karşılaşıyor. Belçikalı çocuk psikoloğu Dr. Isabelle Verhoeven, durumu şöyle özetliyor: “Çocuğun bir sistem içinde güvende hissetmesi gerekir. Barınma hakkı yoksa okul da, sosyal uyum da, sağlık hizmetleri de ortadan kalkar. Bu çocuklar travma ve sosyal dışlanma riskiyle karşı karşıya.”
İnsan Hakları Kuruluşlarından Sert Tepki: “AB Değerlerine Aykırı”
Uluslararası Af Örgütü, Belçika İnsan Hakları Ligi (LDH) ve Vluchtelingenwerk Vlaanderen gibi insan hakları kuruluşları, kararın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi başta olmak üzere uluslararası yükümlülükleri ihlal ettiğini savunuyor. Ortak açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Bu karar, Avrupa’nın dayanışma değerlerine değil, iç politika hesaplarına hizmet ediyor. Çocuklar ve kırılgan gruplar bu kararın bedelini ödeyecek.”
Yeni Sert Önlemler Yolda: Aile Birleşimi Zorlaştırılıyor
Bakan Van Bossuyt, Ağustos ortasında yürürlüğe girmesi beklenen ek önlemleri de duyurdu. Aile birleşimi kapsamında:
-
Belgelerin doğruluğu daha sıkı denetlenecek,
-
Mali yeterlilik kriterleri artırılacak,
-
Aile üyeleri için birlikte yaşama zorunluluğu getirilecek.
Bu düzenlemelerin, göç akışını “daha yönetilebilir” hale getirmesi hedefleniyor.
Halil Uygun
