Madde bağımlılığı ve şiddet vakaları zorla yatışları artırıyor
Flandre’de psikiyatriye zorunlu yatışlar artıyor: Günde 14 kişi istemsiz yatırılıyor
Madde bağımlılığı ve şiddet vakaları zorla yatışları artırıyor
Flandre’de psikiyatriye zorunlu yatışlar artıyor: Günde 14 kişi istemsiz yatırılıyor
Flaman bölgesindeki psikiyatri hastanelerine zorunlu kabul oranı 2024 yılında yeniden yükselişe geçti. Zorgnet-Icuro tarafından yapılan yıllık ankete göre, 2024’te Flandre genelinde 5.233 kişi psikiyatriye kendi isteği dışında yatırıldı. Bu da günde ortalama 14,3 kişinin zorla kabul edildiği anlamına geliyor. Zorunlu yatışlarda yüzde 6'lık bir artış kaydedildi.
Zorla Yatışlarda Yıllar Sonra Yeniden Artış
Zorunlu yatışların oranı son yıllarda sabitlenmişti. Ancak 2024’teki artışla birlikte psikiyatriye yapılan her 100 başvurudan 15’i zorunlu kabulle sonuçlandı. Zorgnet-Icuro yöneticisi Margot Cloet, bu artışın ardında hem toplumsal hem de klinik etkenler olduğunu belirtiyor: “Toplum, adalet sisteminden şiddet eğilimli ya da madde bağımlılığı olan bireylere karşı daha kararlı bir duruş bekliyor. Savcılar da bu beklentiye yanıt veriyor. Öte yandan agresif davranışlar ve ağır bağımlılıklara bağlı psikiyatrik bozuklukların sayısı da artıyor.”
En Fazla Zorunlu Yatış Limburg'da
Zorla kabul oranları eyaletten eyalete değişiklik gösteriyor. Limburg, 10.000 kişi başına 9,19 zorunlu yatış oranıyla ilk sırada yer alırken, Flaman Brabant yalnızca 4,58 oranıyla en düşük seviyeyi temsil ediyor. Cloet’e göre bu farkın nedeni yalnızca altyapı değil: “Flaman Brabant’ta kriz bakım imkanları daha fazla. Ayrıca savcıların yaklaşımı da farklı. Örneğin Limburg’da savcılar daha hızlı müdahale ediyor. Büyük şehirlerde ise bağımlılık oranları daha yüksek; bu da zorunlu kabul oranını artırıyor.”
Reformlar ve Yeni Yasa Ne Getiriyor?
1 Ocak 2025'ten itibaren yürürlüğe girecek reform kapsamında, kendine veya çevresine zarar verme riski olan bireyler için zorunlu yatış dışında "şartlı gönüllü tedavi" seçeneği de sunulacak. Ayrıca, kişinin gerçekten zorunlu kabul edilip edilmeyeceğinin değerlendirilmesi amacıyla 48 saatlik gözlem süresi getirilecek. Ancak Cloet, yeni düzenlemelerin ilk etkisinin sınırlı olduğunu söylüyor: “Bu önlemlerden çok az faydalanılıyor. Savcıların daha fazla bilinçlenmesi gerekiyor. Ayrıca hastanelerin bu değerlendirmeyi yapacak donanıma ve personele sahip olduğundan emin olmalıyız.”
Veriye İhtiyaç Var
Cloet, zorunlu kabullerin etkisiyle ilgili güvenilir ve ayrıntılı verilerin eksikliğine dikkat çekiyor: “Kabul edilen kişilerin tam olarak hangi sorunları olduğu, tedaviden sonra ne yaşandığı gibi konular halen net değil. Zorla tedavi gören kişilerin haklarının korunması ve kaliteli bakım alması için bu veriler hayati önemde.”
Halil Uygun
