Belçika’da işsizlere yeni vergi yükü: “Bazı işsizler bu nedenle asgari geçim gelirinin altına düşecek”
Belçika’da işsizlere yeni vergi yükü: “Bazı işsizler bu nedenle asgari geçim gelirinin altına düşecek”
Belçika’da federal hükümetin yaz uzlaşısı kapsamında, 2026’dan itibaren işsizlik ödeneği alanlar kademeli olarak daha yüksek vergi ödeyecek. 2029’da ise bazı işsizlerin eline geçen net miktar, asgari geçim gelirinin bile altına düşecek. Sendikalar, geçici işsizler için de düzenleme yapılmamasına tepkili.
Yeni yaz uzlaşısından çıkan karar: İşsizler için daha fazla vergi
Belçika’da federal hükümetin hafta sonu üzerinde uzlaştığı yaz paketi, işsizlik ödeneği alanlar için önemli bir değişiklik getiriyor. Hükümet kaynaklarından sızan ve kabine tarafından da doğrulanan notaya göre, işsizlik ödenekleri 2026’dan itibaren kademeli şekilde daha fazla vergilendirilecek. Bu karara gerekçe olarak, çalışanlarla çalışmayanlar arasındaki mali farkın artırılması gösteriliyor. Hükümet, geçtiğimiz günlerde aldığı başka bir kararla da işsizlik ödeneklerini iki yıl ile sınırlamıştı.
Vergi indirimi kalkıyor, yük artıyor
Şu anda işsizler, maaşlı çalışanlara kıyasla vergi açısından bazı indirimlerden yararlanıyor. Bu indirim iki kalemden oluşuyor:
-
Temel indirim: İşsizin ödeyeceği vergiden 2.200 euroya kadar indirim sağlayabiliyor.
-
Ek indirim: İşsizin vergi yükünü 450 euroya kadar azaltabiliyor.
Yeni plana göre, 2026’dan itibaren ek indirim tamamen kaldırılacak. Temel indirim ise 2029’a kadar aşamalı şekilde kaldırılacak. Sonuç olarak işsizler, her yıl artan şekilde daha fazla vergi ödeyecek.
“Bazı işsizler asgari geçim gelirinin altına düşecek”
Hıristiyan işçi sendikası ACV, hazırladığı raporda durumun ciddiyetine dikkat çekti. Yapılan hesaplamalara göre, 2029’a gelindiğinde özellikle yalnız yaşayan işsizler ve çocuklu yalnız ebeveynler mevcut vergi yükü nedeniyle asgari geçim gelirinin (leefloon) altına düşecek. ACV’den yapılan açıklamada, “Yalnız çocuklu kişiler, ikinci yılın sonunda, mevcut vergilendirme değişiklikleri nedeniyle asgari geçim gelirinin altına iniyor. Bu ciddi bir sosyal gerilemeye işaret ediyor” denildi.
Geçici işsizler de etkilenecek
Sosyalist sendika ABVV’den Bert Engelaar, düzenlemede geçici işsizler için de hiçbir istisna bulunmadığını vurguladı: “Bu, ekonomik nedenlerle geçici olarak işsiz bırakılanların da daha fazla vergi ödeyeceği anlamına geliyor. Bu insanlar bu duruma kendileri sebep olmadı; işverenin kararıyla geçici işsiz konumuna düştüler. Hükümete bu konuda talepte bulunduk, ancak dikkate alınmamış görünüyor.”
Emekliler için de yeni yükler var
Yeni vergi düzenlemeleri sadece işsizleri değil, emeklileri de etkiliyor. Hâlihazırda emekliler de gelirlerine bağlı bir vergi indirimi alıyor. Yeni plana göre bu indirim kaldırılmayacak, ancak gelir arttıkça kademeli olarak azaltılacak. Örneğin, 70.570 euro’nun üzerindeki yüksek emekli maaşları için vergi indirimi tamamen ortadan kalkacak. Daha düşük emeklilik alanlar ise indirimden kısmen yararlanmaya devam edebilecek. Okra adlı yaşlılar derneğinden Koen Peeters ise emeklilere yönelik bu yaklaşımı eleştirdi: “Emekliler sadece masraf olarak gösteriliyor. Oysa toplumun üretken ve değerli bir parçası olduklarını hatırlatmak istiyoruz.”
Siyasi ve sosyal yankılar
Bu karar, çalışanlar ve işsizler arasındaki mali farkı açmayı amaçlasa da sendikalar ve sosyal kuruluşlar tarafından ciddi şekilde eleştiriliyor. Özellikle düşük gelirli işsizler ve çocuklu aileler için sonuçlarının ağır olacağı ifade ediliyor. Hükümet ise kararın uzun vadede istihdamı teşvik edeceğini savunuyor. Ancak tartışmaların önümüzdeki aylarda parlamentoda daha da hararetlenmesi bekleniyor.
Halil Uygun
