AB’de emeklilik yükü Artıyor: Türkiye ile Avrupa arasındaki uçurum derinleşiyor
Eurostat verilerine göre Avrupa’da ortalama çalışma süresi 2023’te 36,9 yıl iken Türkiye’de yalnızca 29,9 yıl. Birçok Avrupa ülkesi emeklilik yaşını yükseltirken, Türkiye hâlâ daha erken emekliliğe imkân tanıyor. Demografik baskılar artarken, “Yarınların faturasını kim ödeyecek?” sorusu öne çıkıyor.
AB’de emeklilik yükü Artıyor: Türkiye ile Avrupa arasındaki uçurum derinleşiyor
Eurostat verilerine göre Avrupa’da ortalama çalışma süresi 2023’te 36,9 yıl iken Türkiye’de yalnızca 29,9 yıl. Birçok Avrupa ülkesi emeklilik yaşını yükseltirken, Türkiye hâlâ daha erken emekliliğe imkân tanıyor. Demografik baskılar artarken, “Yarınların faturasını kim ödeyecek?” sorusu öne çıkıyor.
Avrupa Birliği’nde ortalama çalışma süresi 2023’te 36,9 yıla ulaşırken, Türkiye 29,9 yıl ile AB ve EFTA ülkeleri arasında en geride yer aldı. Eurostat’ın yayımladığı güncel veriler, çalışma hayatının uzadığını ve emeklilik sistemlerinin demografik baskı altında olduğunu ortaya koyuyor.
Avrupa’da Uzayan Çalışma Hayatı
AB genelinde bir kişi ortalama 36,9 yıl çalışmayı bekliyor. Erkeklerde bu süre 39,0 yıl, kadınlarda ise 34,7 yıl olarak hesaplanıyor. Hollanda (43,7 yıl), İsveç (43,1 yıl), Danimarka (41,3 yıl) ve Estonya (40,8 yıl) en uzun çalışma sürelerine sahip ülkeler. Buna karşılık Romanya (32,2 yıl), İtalya (32,9 yıl), Hırvatistan (34,0 yıl), Yunanistan (34,2 yıl) ve Bulgaristan (34,5 yıl) en düşük ortalamalara sahip.
Türkiye’de Erken Emeklilik ve Kısa Çalışma Süresi
Türkiye’de ortalama çalışma süresi 29,9 yıl. Erkeklerde fiili emeklilik yaşı 60, kadınlarda 58. OECD verilerine göre Türkiye’de işgücü piyasasından çıkış yaşı 60 olarak sabitlenmiş durumda; bu rakam AB ortalamasının (63,1 yıl) altında kalıyor. Üstelik “EYT” kapsamındaki düzenlemeler nedeniyle kadınlar 38, erkekler 43 yaşında emekli olabiliyor. Türkiye’de ortalama emeklilikte geçen süre 22,6 yıl iken AB ortalaması 21,7 yıl; kadınlarda bu fark daha da belirgin.
Emeklilik Yaşı Avrupa’da Yükseliyor
Avrupa’da pek çok ülke, yaşlanan nüfusun kamu bütçelerine yükünü hafifletmek için emeklilik yaşını artırıyor:
-
Hollanda: 2024’te emeklilik yaşı 67’ye çıktı.
-
Belçika: 2030’da 67 yaş hedefleniyor.
-
Almanya: 2031’e kadar kademeli olarak 67’ye çıkacak.
-
Fransa: Kısa süre önce 62’den 64’e yükseltildi.
-
İspanya: 2027’de 67 yaşa ulaşmayı planlıyor.
-
Danimarka: 2040’ta 70 yaşa çıkaracak.
Sürdürülebilirlik Kaygısı Artıyor
AB’de ortalama çalışma süresi 2013’te 34,7 yıl iken 2023’te 36,9 yıla yükseldi. Türkiye ise hâlâ AB ortalamasının gerisinde. Uzmanlar, “Avrupa’da daha uzun süre çalışmak kaçınılmaz görünüyor; ancak bu yükün toplumda nasıl paylaşılacağı belirsiz” uyarısında bulunuyor. Türkiye’nin düşük çalışma süresi ve fiili emeklilik yaşı, sistem açısından gelecekte önemli riskler barındırıyor.
Halil Uygun
