Son 25 yılın en yüksek kızamık vakası sayısı
2024 yılında Avrupa genelinde kızamık vakaları, 1997’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. DSÖ ve UNICEF, düşük aşı oranlarına dikkat çekerek ciddi bir uyarıda bulundu.
Son 25 yılın en yüksek kızamık vakası sayısı
2024 yılında Avrupa genelinde kızamık vakaları, 1997’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. DSÖ ve UNICEF, düşük aşı oranlarına dikkat çekerek ciddi bir uyarıda bulundu.
Geçtiğimiz yıl, Avrupa ve Orta Asya’daki 53 ülkeyi kapsayan geniş Avrupa bölgesinde kızamık vakaları 127.350’ye ulaştı. Bu rakam, 2023’e kıyasla iki katlık bir artışa işaret ediyor. Vakaların yarısından fazlası hastaneye yatış gerektirdi ve 38 kişi hastalığın komplikasyonları nedeniyle hayatını kaybetti. Özellikle 5 yaş altı çocuklar bu durumdan en çok etkilenen grup oldu ve vakaların yüzde 40’ı bu yaş grubunda görüldü.
Kızamık Vakalarındaki Artışın Sebepleri
Kızamık vakaları 2016 yılında en düşük seviyeye inmiş ve Avrupa genelinde yalnızca 4.400 vaka tespit edilmişti. Ancak 2018 ve 2019 yıllarında vaka sayıları sırasıyla 89.000 ve 106.000’e yükseldi. Koronavirüs pandemisi sırasında aşılamanın aksaması, 2023 ve 2024 yıllarında kızamık vakalarının tekrar yükselmesine neden oldu. DSÖ, birçok ülkede kızamık aşı oranlarının pandemi öncesine kıyasla hâlâ düşük seviyede kaldığını belirtiyor.
DSÖ Avrupa Direktörü Hans Kluge, “Kızamık geri döndü ve bu bir uyarı işareti. Yüksek aşı oranları olmadan sağlık güvenliği sağlanamaz. Her ülke, düşük aşı oranına sahip topluluklara ulaşmak için çabalarını artırmalı” dedi.
Aşı Oranları ve En Çok Etkilenen Ülkeler
Kızamık salgınını önlemek için toplumun yüzde 95’inin aşılanmış olması gerekiyor. Ancak bazı ülkelerde bu oran oldukça düşük:
- Bosna-Hersek: yüzde 63
- Karadağ: yüzde 69
- Romanya: yüzde 62
En yüksek kızamık vakaları şu ülkelerde görüldü:
- Romanya: 30.692 vaka
- Kazakistan: 28.147 vaka
Belçika’da da kızamık vakaları artış gösteriyor. 2024 yılının yalnızca Ocak ve Şubat aylarında 19 vaka kaydedildi. Oysa önceki yıllarda yıllık ortalama 30 ila 50 vaka görülüyordu. Belçika’da kızamığa karşı tamamen aşılanmış (iki doz) kişilerin oranı yaklaşık %82.
2023 yılında dünya genelinde 10,3 milyon kişi kızamık virüsüyle enfekte oldu ve bu, bir önceki yıla göre %20’lik bir artışı ifade ediyor. DSÖ, 2023 yılında kızamık nedeniyle 107.500 kişinin hayatını kaybettiğini ve bu ölümlerin büyük kısmının 5 yaş altı çocuklar arasında olduğunu tahmin ediyor.
Kızamık Hakkında Merak Edilen 5 Soru
- Kızamık Nerelerde Yayılıyor?
Kızamık, Avusturya, İsviçre, İtalya ve Birleşik Krallık dahil olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde yayılıyor. ITG (wanda.be) web sitesinde güncel salgın bölgeleri listeleniyor. - Kızamık Nasıl Bulaşıyor?
Virüs, havada asılı kalan damlacıklar yoluyla bulaşıyor. Enfekte bir kişi ortamdan ayrılmış olsa bile virüs havada kalmaya devam edebilir. Tropikal Tıp Enstitüsü’nden enfeksiyon hastalıkları uzmanı Nele Alders, "Bir kişi kızamık virüsü taşıdığında, temas ettiği 10 kişiden 9’unu enfekte edebilir" dedi. - Kızamık Aşısı Ne Kadar Etkili?
Kızamık aşısı, çift doz uygulandığında yüksek koruma sağlar. Ancak, 30-40 yaş arasındaki birçok kişi çocukluk döneminde aşılanmamış olabilir. Bu nedenle, bağışıklık durumlarını kontrol etmeleri ve gerektiğinde doktorlarına danışmaları önerilir. - Aşılanıp Aşılanmadığınızı Nasıl Kontrol Edebilirsiniz?
Aşı kayıtlarınızı ebeveynlerinizden, eski çocuk sağlık kitapçıklarınızdan veya doktorunuzdan öğrenebilirsiniz. Ayrıca "mijngezondheid.be" veya "myhealthviewer.be" gibi online sağlık platformlarından aşı geçmişinizi kontrol edebilirsiniz. - Kızamık Ne Kadar Ciddi Bir Hastalıktır?
Kızamık, sadece döküntülerle sınırlı olmayan ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Enfekte kişilerde kulak enfeksiyonu, zatürre ve beyin iltihabı gibi hayati tehlike oluşturan durumlar gelişebilir.
Kızamık, son derece bulaşıcı ve ciddi sağlık riskleri barındıran bir hastalıktır. Zatürre, menenjit, ishal ve dehidrasyon gibi komplikasyonlara yol açabilir, hatta ölümle sonuçlanabilir. DSÖ’nün verilerine göre, her 1.000 kızamık vakasından 1 ila 3'ü ölümle sonuçlanıyor.
Aşı, kızamık virüsüne karşı en etkili korunma yöntemidir. DSÖ ve UNICEF, dünya genelinde aşılama oranlarının artırılması gerektiğini vurgulayarak, bu salgının önüne geçmek için tüm ülkeleri harekete geçmeye çağırıyor.
Halil Uygun
