Ölen kadına bile para verildi: OCMW Anderlecht’te skandallar bitmek bilmiyor
Yurt dışında yaşayanlardan ölen kişilere kadar, 5.000'den fazla kişi, OCMW (Toplumsal Refah Merkezi) Anderlecht'in enerji desteğinden faydalandı. Ancak, yardımların doğru kişilere gidip gitmediği hâlâ net değil. Bakanlık, usulsüzlükleri araştıracağını açıkladı.
Ölen kadına bile para verildi: OCMW Anderlecht’te skandallar bitmek bilmiyor
Yurt dışında yaşayanlardan ölen kişilere kadar, 5.000'den fazla kişi, OCMW (Toplumsal Refah Merkezi) Anderlecht'in enerji desteğinden faydalandı. Ancak, yardımların doğru kişilere gidip gitmediği hâlâ net değil. Bakanlık, usulsüzlükleri araştıracağını açıkladı.
Aşırı Cömert Davranıldı mı?
Yurt dışında yaşayan bir kadın, dört evsiz ve hatta ölen bir kadına bile enerji desteği verildi. Bu durum, Pano'nun inceleyebildiği yüzlerce anonimleştirilmiş dosyadan ortaya çıkıyor. Toplamda 5.000'den fazla kişi, belirgin bir neden olmadan ve kapsamlı bir inceleme yapılmadan destek aldı. "Enerji krizinin ardından fazla sübvansiyonları harcamaya yönelik bir girişim," diyor 5 çalışan. OCMW, açıklama yapmayı reddediyor.
OCMW Anderlecht'in hak sahibi olmayan kişilere mali destek sağlaması, Pano dergisinin iki hafta önce gündeme getirdiği bir konu olmuştu. İki editör, Anderlecht'te yaşamamalarına ve mali sorunları olmamalarına rağmen sosyal yardımlarını almıştı. Şimdi, OCMW'nin beş sosyal hizmet uzmanı da enerji desteği verilmesiyle ilgili sorular sormaya başladı. OCMW, bu desteği "sistematik" olarak dağıttı, diyorlar; "kişilerin gerçekten hak sahibi olup olmadığı araştırılmadan." Hikayelerini desteklemek için anonimleştirilmiş dosyaları gösteriyorlar. Bu dosyalar ise çok sayıda soru işareti bulunuyor.
Örneğin, OCMW, sabit ikametgahı olmayan dört kişiye enerji faturaları için para tahsis ediyor. "Onlar evsiz," diyor çalışanlar. "O zaman nasıl enerji faturaları olabilir?" Aynı durum, geçen yılın Aralık ayında ölen bir kadın için de geçerli. "Ölümü, geçen yılın sonunda OCMW'ye bildirilmiş ve Ocak ayında sosyal yardımı kesilmiş. Ancak 1 Mart 2024’te, OCMW sistemlerinde hâlâ enerji desteği alıyor olarak kaydedilmiş." Başka bir kadın ise Ocak ayında enerji faturası için para almış. Ancak daha sonra, kendisinin geçen yıl Kasım ayında Ruanda'ya taşındığı ortaya çıkmış. "Dosyalar gerektiği gibi incelenmiş olsaydı, bu fark edilirdi," diyorlar.
Geçerlilik Tarihli Dosyalar
Bu, çalışanların sunduğu yüzlerce dosyadan yalnızca birkaçıdır. Dosyalar, OCMW'nin Ocak ile Nisan 2024 arasında 1.621 kişiye enerji faturalarına müdahale ettiğini ortaya koyuyor. Temmuz ile Kasım 2024 arasında ise bu müdahale 3.447 kişiye daha yapılmış. Yardımlar, bireyler için 70 euro ile aileler için 160 euro arasında değişen küçük meblağlardır. Dikkat çeken bir diğer durum ise, dosyaların içeriklerinin tamamen aynı olmasıdır. Sadece isimler ve meblağlar değişmiş, ayrıca paranın yatırılacağı enerji sağlayıcısı da değiştirilmiş. Bunun yanı sıra, enerji desteği için herhangi bir başvuru yapılmış gibi görünmemektedir.
Bir başka dikkat çekici durum ise, ilk dosya serisinin OCMW sistemlerine Ocak ile Nisan 2024 arasında kaydedilmiş olmasına rağmen, kararların 7 Aralık 2023 tarihli olarak geriye dönük düzenlenmiş olmasıdır. O tarihte, yerel politikacılardan oluşan komite, destek taleplerine karar vermiş olmalı. Sonraki aylarda alınan kararlar ise 11 Temmuz 2024 tarihine geriye dönük olarak kaydedilmiş. "Oysa her zaman önce bir dosya olması gerekirdi. O dosyaya dayanarak komite karar verir," diyor sosyal hizmet uzmanları.
Açıklama Yok
Bunlar, birçok soru işareti yaratan gözlemler. Pano, OCMW'ye dosyaların birkaçını göndererek açıklama talep etti: Hangi kriterlere göre bu destekler verilmiştir? Neden bu kişilerin hak sahibi olup olmadığı araştırılmamıştır? Ve neden geriye dönük tarih düzenlemesi yapılmıştır? Bir anonim OCMW çalışanı, "Bu, enerji krizinden sonra sübvansiyonları harcamaya yönelik bir girişimdi; o yıl bir şekilde aynı miktarda almak için," diye açıklıyor.
Aşırı Sübvansiyonlar?
Bu durumu anlamak için, birkaç yıl önceki enerji krizine bakmamız gerekiyor. Artan enerji maliyetlerine karşı en savunmasız aileleri korumak amacıyla, federal hükümet 2022 yılı için OCMW'lere (Toplumsal Refah Merkezleri) 17 milyon euro ek sübvansiyon sağlamaya karar verdi. Bu ek ödeme, Gaz ve Elektrik Fonu'na dahil edildi. Fon, enerji sağlayıcılarının katkılarını içeriyor ve yıllık enerji faturalarımız aracılığıyla toplanan paralarla finanse ediliyor. Bu kaynak, OCMW'lerin ihtiyaç duyan kişilerin enerji faturalarına müdahale etmelerini sağlıyor. 2023'te ise federal hükümet, bu fonu 37 milyon euro ile daha da artırdı. Ancak yılın başında, Sosyal İşler Bakanı Karine Lalieux (PS), ek enerji sübvansiyonlarının gereksiz olduğu yönünde eleştiriler aldı çünkü geçen yıl için ayrılan fonun büyük bir kısmı, neredeyse hiçbir OCMW tarafından kullanılmamıştı. OCMW Anderlecht, son yıllarda oldukça fazla ek yardım aldı. 2020'de 768.871 euro olan bu tutar, 2024'te 2.294.326 euro'ya çıkacak. Bunun üzerine, Brüksel Ortak Topluluk Komitesinden (GGC) gelen enerji sübvansiyonları da ekleniyor.
Toplu Harcamalar
Peki, OCMW Anderlecht, enerji sübvansiyonlarını verirken aşırı mı cömert davrandı? Bu durum dikkatsizlikten mi kaynaklanıyor yoksa başka bir neden mi var? OCMW'den gelen yanıtlara ulaşamadığımız için, diğer bazı OCMW'lerle görüşmeler yaptık. Burada, bazı OCMW'lerin "toplu harcama" adı verilen bir yöntemi kullandığını öğrendik. Bu yöntemde, belirli bir gruba sabit tutarlar veriliyor ve her bir harcama tek tek incelenmiyor. Bir Flaman OCMW temsilcisi, "Böyle toplu harcamalar genellikle belirli bir kritere dayanır," diyor. "Örneğin, bir kişinin bütçe ölçer (prepaid meter) kullanması durumunda, o kişinin ihtiyaç sahibi olduğu varsayılabilir. Bir kriz döneminde, bir OCMW, bütçe ölçeri olan herkese ekstra destek verme kararı alabilir."
Çoğu insan bu parayı yerinde kullanabilir, ancak açıkça görülen bir durum var: Para, amaçlanan kişiler dışında başkalarına da verilmiş. Bu durumu belirten anonim bir OCMW çalışanı, "Bu paraların amacına uygun şekilde dağıtıldığını söylemek zor," diyor. OCMW Anderlecht, toplu bir aksiyon olup olmadığını doğrulamıyor. Ancak dosyalarda, hangi kriterlere göre seçim yapıldığına dair herhangi bir bilgi bulunmuyor. OCMW avukatlarına göre, bu tür toplu harcamaların savunulabilir olup olmadığı net bir şekilde denetlenmelidir. Ayrıca, enerji fiyatlarının önemli ölçüde düştüğü bir dönemde, bu tür desteklerin verilmiş olması da dikkat çekici bir nokta.
Kabul Edilemez
Emeklilik ve Sosyal Entegrasyon Bakanı Karine Lalieux (PS), OCMW Anderlecht'teki usulsüzlüklerle ilgili yapılan açıklamalara soğukkanlı bir tepki gösterdi. Meclis’teki soru-cevap saatinde, "Bu, elbette kabul edilemez," dedi. "Yasal kurallara uyulmaması, dayanışma için zararlıdır." Lalieux, henüz detaylı bir inceleme yapılmadığını ancak gelecek hafta denetçilerin olay yerinde olacağını açıkladı. Ayrıca, Pano dergisinin bahsettiği dosyaları incelemeleri için denetçilere talimat verdi. "Her türlü dolandırıcılık sert bir şekilde cezalandırılmalıdır," dedi Lalieux.
Halil Uygun
