Hollanda şehirlerinde yeni dönem: 30 km/s hız sınırı yaygınlaşıyor, radarlar henüz sessiz
Amsterdam, Rotterdam, Utrecht ve Eindhoven’ın ardından Haarlem de 30 km/s hız sınırını uygulamaya koydu. Ancak birçok şehirde henüz altyapı tamamlanmadığı için radar ve cezai işlemler devreye girmedi. Yeni hız sınırıyla birlikte kazalarda belirgin düşüşler görülürken, uzmanlar kalıcı başarı için denetim ve milyonlarca euroluk yatırım gerektiğini belirtiyor.
Hollanda şehirlerinde yeni dönem: 30 km/s hız sınırı yaygınlaşıyor, radarlar henüz sessiz
Amsterdam, Rotterdam, Utrecht ve Eindhoven’ın ardından Haarlem de 30 km/s hız sınırını uygulamaya koydu. Ancak birçok şehirde henüz altyapı tamamlanmadığı için radar ve cezai işlemler devreye girmedi. Yeni hız sınırıyla birlikte kazalarda belirgin düşüşler görülürken, uzmanlar kalıcı başarı için denetim ve milyonlarca euroluk yatırım gerektiğini belirtiyor.
Hız Sınırı Politikası Ülke Geneline Yayılıyor
Hollanda’da yerleşim alanlarında araç hızlarını düşürmeye yönelik politika hızla yayılıyor. Başkent Amsterdam’ın öncülüğünde başlayan 30 km/s hız sınırı uygulaması, artık Rotterdam, Utrecht, Eindhoven ve Enschede gibi büyük şehirlerde de yürürlükte. Son olarak Haarlem de bu uygulamayı devreye sokarak ülke genelinde hız düşürme trendine katıldı. 2021 yılında Temsilciler Meclisi tarafından onaylanan yasa değişikliğiyle birlikte, yerleşim bölgelerinde güvenli sürüş için 30 km/s sınırı ulusal standart haline geldi. 2023 yılında Trafik Kuralları ve Levhaları Yönetmeliği’nin güncellenmesiyle uygulama teknik olarak da mümkün hale getirildi.
Haarlem’de “Yeşil Smiley” Dönemi Başladı
Haarlem Belediyesi, ekim ayından itibaren 132 cadde ve sokakta 50 km/s sınırını 30 km/s’ye indirdi. Şehirdeki sürücüler artık hızlarına göre elektronik panolarda yeşil veya kırmızı “smiley” yüzlerle uyarılıyor. Ancak şehirde henüz cezai sistem devrede değil. Belediye sözcüsü, “Bazı yollar henüz denetim için uygun değil. Polis bu konuda bizi bilgilendirdi. Yine de, 30 km/s sınırının kazaları azalttığını gösteren araştırmalar doğrultusunda uygulamayı sürdürüyoruz” açıklamasını yaptı. Haarlem, şimdilik radar veya ceza yerine farkındalık ve gönüllü uyum stratejisini benimsiyor. Polis, yolların fiziksel olarak yeniden tasarlanması tamamlanana kadar sistematik kontroller veya radar cezaları uygulamayacak.
Amsterdam Öncü Oldu, Kazalar Yüzde 11 Azaldı
Başkent Amsterdam, 2023 Aralık ayında 4.500 trafik levhasını değiştirerek şehir içi yollarının yüzde 80’inde 30 km/s sınırına geçti. Bu büyük dönüşümle birlikte trafik kazalarında bir yılda yüzde 11 oranında düşüş kaydedildi. Haziran 2024 raporuna göre, araç-bisiklet ve araç-yaya çarpışmalarında yüzde 15 azalma yaşandı. Ayrıca aşırı hız yapan sürücülerin oranı yüzde 1’den 0,2’ye geriledi. Acil servislerin müdahale sürelerinde ise herhangi bir gecikme yaşanmadı. Amsterdam sözcüsü, “Sokak sokak ilerlemek yerine tüm şehirde aynı anda geçiş yaptık. Bu sayede sürücüler için netlik sağlandı. Hem kazalar azaldı hem de trafik daha düzenli hale geldi” dedi.
Rotterdam ve Utrecht Kademeli Geçişte
Rotterdam, Haziran ayından itibaren 115 ek sokakta yeni sınırı uygulamaya başladı. Ancak bu sokaklardan sadece 34’ü denetim yapılabilir teknik normlara uygun. Diğer yollar, altyapı çalışmaları tamamlanana kadar 50 km/s sınırında kalacak. Utrecht ise 2026 yılına kadar kademeli olarak geçiş planlıyor. Belediye, trafik akışını etkilememek için uygulamayı yol çalışmaları ve bisiklet yolu düzenlemeleriyle eş zamanlı yürütüyor.
Denetim Eksikliği Eleştiriliyor
Uzmanlara göre, 30 km/s sınırının başarılı olması için denetim ve radar sistemlerinin devreye girmesi şart.
Amsterdam Trafik ve Ulaşım’dan Sorumlu Encümeni Melanie van der Horst (D66), “Radarları ülke genelinde etkin hale getirmek için savcılıkla görüşmelerimiz sürüyor. Çünkü altyapı eksikliği cezaların iptal edilmesine neden olabilir” dedi. Rotterdam Belediyesi de aynı görüşte. Sözcü, “Yollar uygun hale gelmeden radar uygulaması yapamayız. Aksi halde cezalar mahkemede düşer” açıklamasını yaptı.
Vatandaşlardan Karışık Tepkiler
Haziran 2024’te yapılan temsili anketlere göre, Amsterdamlıların yüzde 75’i uygulamayı olumlu buluyor. Sürücülerin çoğu güvenliğin arttığını kabul ederken, bazıları denetimsizlik nedeniyle kurallara uyulmadığını savunuyor. Toplu taşımada da etkiler sınırlı kaldı. Otobüsler ortalama 40 saniye, tramvaylar ise 10 saniye geç kalıyor. Buna karşılık, toplu taşıma kaynaklı kazalarda yüzde 25 düşüş görüldü.
Avrupa Genelinde Ortak Hedef: Güvenli Şehirler
Hollanda’nın bu politikası, Avrupa’nın genel yönelimiyle paralel ilerliyor. Brüksel, Berlin, Oslo ve Bilbao gibi şehirler de 30 km/s hız sınırını uzun süredir uyguluyor ve benzer güvenlik sonuçları elde ediyor. Uzmanlara göre, Hollanda’daki şehirler de bu dönüşümden uzun vadede fayda sağlayacak. Ancak sürdürülebilir sonuçlar için altyapı yatırımları, denetim sistemleri ve toplumsal farkındalık adımlarının eş zamanlı ilerlemesi gerekiyor.
Halil Uygun
