Belçika'da yoksullukla mücadelede iki yüzlü tablo: Sosyal koruma başarısı, işsiz hanelerde çöküş
Resmi veriler, Belçika'nın yoksullukla mücadelede Avrupa'nın en iyilerinden biri olduğunu, ancak neredeyse hiç çalışanın olmadığı haneler sorununda kıta genelinde son sırada yer aldığını ortaya koydu.
Belçika'da yoksullukla mücadelede iki yüzlü tablo: Sosyal koruma başarısı, işsiz hanelerde çöküş
Resmi veriler, Belçika'nın yoksullukla mücadelede Avrupa'nın en iyilerinden biri olduğunu, ancak neredeyse hiç çalışanın olmadığı haneler sorununda kıta genelinde son sırada yer aldığını ortaya koydu.
Belçika Federal Sosyal Güvenlik Kurumu'nun (FOD Sociale Zekerheid) yayınladığı yeni izleme raporu, ülkenin yoksulluk ve sosyal dışlanma ile mücadelesinde çarpıcı bir ikilemi gözler önüne serdi. 2024 verilerine göre, Belçika nüfusunun yüzde 18,2'si yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında bulunuyor. Bu oran, yüzde 21,0 olan AB ortalamasının önemli ölçüde altında .
Rapor, Belçika'nın sosyal koruma sisteminin etkinliğindeki artışa dikkat çekerken, "az çalışan haneler" olarak tanımlanan kesimde ise Avrupa'nın en kötü performansını sergilediğini vurguluyor. FOD Sosyal Güvenlik uzmanlarından Natascha Van Mechelen, "Belçika, bir Avrupa karşılaştırmasında bir uçlar ülkesidir. Gelir yoksulluğunda mükemmel, ancak (neredeyse) hiç kimsenin çalışmadığı aileler için sınıfta kaldı" ifadelerini kullandı .
Sosyal Koruma Sisteminde Başarı
Belçika, 2030 yılına kadar yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altındaki kişi sayısını 279.000 azaltma taahhüdünde bulunmuştu. Kurum, ülkenin bu hedefe ulaşmada yarı yola geldiğini, bunun başlıca nedeninin parasal yoksulluk riskindeki güçlü düşüş olduğunu açıkladı. Bu oran 2019'da yüzde 14,8 iken, 2024'te yüzde 11,5'e geriledi. Bu düşüş, Belçika'yı yüzde 9,5 ile Çekya'nın ardından Avrupa'da en düşük gelir yoksulluğuna sahip ikinci ülke konumuna getirdi .
Sosyal korumanın etkinliği de aynı dönemde yüzde 41,7'den yüzde 52,7'ye yükseldi. Sosyal transferler yoluyla gelir yoksulluğunu yüzde 50'nin üzerinde azaltmayı başaran diğer ülkeler yalnızca İrlanda, Danimarka ve Norveç oldu .
Yapısal Sorun: Çalışmayan Haneler
Rapora göre, Belçika'nın önündeki en kalıcı zorluklardan biri, 'az çalışan haneler' olarak adlandırılan ve hanedeki yetişkinlerin çok az çalıştığı aileler. Birkaç yıllık bir düşüşün ardından, bu hanelerin oranı 2024'te tekrar yüzde 11,3'e yükseldi. Bu oran, yüzde 7,9 olan AB ortalamasının oldukça üzerinde ve Belçika'yı bu alanda Avrupa'nın en kötü performans gösteren ülkesi yapıyor .
Enerji Yoksulluğu ve Diğer Göstergeler
Öte yandan, Belçika Enerji Bakanlığı'nın verileri, yoksulluğun bir başka boyutuna işaret ediyor. 2024'te Belçikalı hanelerin yüzde 19,7'sinin en az bir tür enerji yoksulluğu riski altında olduğu belirtiliyor. Bu, hanelerin gelirlerinin önemli bir kısmını enerji faturalarına harcaması, temel ihtiyaçlarının altında enerji tüketmesi veya evlerini yeterince ısıtamaması anlamına geliyor .
İşgücü piyasasına ilişkin güncel veriler ise bir toparlanmaya işaret ediyor. Statbel'in 2025'in ikinci çeyreğine ait verileri, 20-64 yaş arasındaki nüfusta istihdam oranının yüzde 73,3'e yükseldiğini gösteriyor. İşsizlik oranı ise yüzde 5,9 olarak ölçüldü .
Çift Taraflı Politika Stratejisi
Uzman Van Mechelen, bu karmaşık tabloyu çözmenin yolunun çift taraflı bir stratejiden geçtiğini vurguluyor: "Belçika, yoksullukla mücadelede güçlü bir sosyal korumanın karşılığını aldığını gösteriyor. Ancak, en savunmasız grupları da yanımıza alabilmek için çift taraflı bir strateji gerekli kalıyor: Gelir korumasını güçlendirmek ve aynı zamanda işlerin bugün (neredeyse) hiç kimsenin çalışmadığı hanelere ulaşmasını sağlamak" .
Halil Uygun
