Belçika'da anaokulu araştırması şok etti: En çok desteğe ihtiyacı olan çocuklar en az ilgi görüyor
Belçika'da yapılan öncü bir araştırma, anaokulu öğretmenlerinin dil gelişimi desteğine en çok ihtiyaç duyan çocuklara en az zamanı ayırdığını ortaya koydu. Gent Üniversitesi (UGent), KU Leuven, Artevelde ve Odisee yüksekokullarının yürüttüğü "TACOS" projesi kapsamında toplanan veriler, eğitimdeki bu "şok edici" eşitsizliği gözler önüne serdi.
Belçika'da anaokulu araştırması şok etti: En çok desteğe ihtiyacı olan çocuklar en az ilgi görüyor
Belçika'da yapılan öncü bir araştırma, anaokulu öğretmenlerinin dil gelişimi desteğine en çok ihtiyaç duyan çocuklara en az zamanı ayırdığını ortaya koydu. Gent Üniversitesi (UGent), KU Leuven, Artevelde ve Odisee yüksekokullarının yürüttüğü "TACOS" projesi kapsamında toplanan veriler, eğitimdeki bu "şok edici" eşitsizliği gözler önüne serdi.
Araştırmacılar, 50 anaokulu öğretmenine özel bir gözlük takarak sınıf içi etkileşimlerini inceledi. Gözlüğün önündeki kamera öğretmenin görüş alanını, içindeki sensörler ise göz bebeği hareketlerini kaydetti. Bu verileri birleştiren ekip, öğretmenlerin kiminle ne sıklıkla göz teması kurduğunu ve etkileşime girdiğini nesnel olarak ölçtü. Ortaya çıkan tablo, uzmanları ve hatta öğretmenlerin kendisini şaşkına çevirdi: Az konuşan, farklı bir anadile sahip olan veya Felemenkçe'de zayıf olan çocuklar, öğretmenlerinin bakışlarından ve ilgisinden en az faydalanan grup oldu.
"Fark Beklenenden Çok Daha Büyük"
UGent araştırmacısı Thibaut Duthois, bulguları "Öğretmenler, sınıfta 5 çocukla 20 dakika etkileşimde bulundu; ama fark inanılmaz. Bazı çocuklar 10 dakikadan fazla ilgi görürken, dil ihtiyacı yüksek olanlar saniyelerle yetindi" sözleriyle değerlendirdi. Duthois, "Bu fark, öğretmenleri bile şok etti. Dil açığı, okula yansıyor ve eşitsizliği kalıcılaştırıyor" ifadelerini kullandı.
Araştırmaya göre, öğretmenlerin sınıf içi etkileşimlerinin yaklaşık yüzde 60'ı dil konusunda daha az yardıma ihtiyaç duyan, "kolay" olarak algılanan çocuklara gidiyor. Bu durum, özellikle yüzde 30'u aşkın göçmen kökenli çocuğun bulunduğu Belçika anaokullarında, dil bariyeri ve entegrasyon sorunlarını daha da derinleştiriyor.
Dil Sorunu, Daha Geniş bir Sosyal Krizin Parçası
Anaokulunda başlayan bu eşitsizlik, çocukların tüm eğitim hayatını ve dolayısıyla geleceğini tehdit ediyor. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de konut krizi bağlamında yaptığı bir konuşmada, yaşananları bir "sosyal kriz" olarak nitelendirmiş ve "Hemşireler, öğretmenler, itfaiyeciler artık hizmet verdikleri yerlerde yaşayamıyor. Öğrenciler kiraları ödeyemediği için okulu bırakıyor. Gençler aile kurmayı erteliyor" ifadelerini kullanmıştı. Benzer şekilde, erken yaşta dil eğitimindeki bu eşitsizlik de toplumsal uyum ve fırsat eşitliği açısından uzun vadeli sonuçlar doğurma riski taşıyor.
Brüksel'de 50.000'den fazla hanenin sosyal konut beklediği ve nüfusun yaklaşık yüzde 31'inin aşırı kalabalık konutlarda yaşadığı düşünüldüğünde, dil desteğinden yoksun kalan çocukların yaşadığı dezavantajın, mevcut sosyal eşitsizlikleri daha da karmaşık hale getireceği açık.
Çözüm Yolu: Farkındalık ve Müfredat Reformu
Proje, öğretmenlerin kendi "kör noktalarını" görmeleri ve sınıf içi dikkat dağılımlarını fark etmeleri için bir fırsat sunuyor. Uzmanlar, özel gözlük gibi araçlarla artırılan farkındalığın ve bireyselleştirilmiş eğitim planlarının çözümün anahtarı olduğunu belirtiyor.
Flaman Eğitim Bakanlığı, araştırmanın bulgularını dikkate alacaklarını ve 2026 müfredatına dil odaklı modüller ekleyeceklerini açıkladı. TACOS projesi, 2026 yılına kadar 200 okula yayılarak devam edecek. Erken müdahale ile dil açığının %20 oranında azaltılabileceği tahmin ediliyor. Bu gelişmeler, Belçika'nın Flaman ve Valon bölgelerinde benzer sorunların yaşandığı eğitim sistemindeki eşitsizlikleri gidermek için umut vaat ediyor.
Halil Uygun
