Belçika, suçlu Afganları geri göndermek için Taliban ile görüşmeye hazırlanıyor
Belçika, suç işleyen Afgan sığınmacıların geri gönderilmesi için Taliban rejimiyle teknik düzeyde temas kuracak. Karar, 19 AB ülkesi ve Norveç’in ortak girişimiyle Avrupa gündemine taşındı.
Belçika, suçlu Afganları geri göndermek için Taliban ile görüşmeye hazırlanıyor
Belçika, suç işleyen Afgan sığınmacıların geri gönderilmesi için Taliban rejimiyle teknik düzeyde temas kuracak. Karar, 19 AB ülkesi ve Norveç’in ortak girişimiyle Avrupa gündemine taşındı.
Belçika Sığınma ve Göç Bakanı Anneleen Van Bossuyt, ülkede yasadışı olarak bulunan veya suç işleyen Afgan vatandaşlarının geri gönderilmesi amacıyla Taliban yönetimiyle “teknik düzeyde” temas kurmaya hazır olduklarını açıkladı. Van Bossuyt, bu kararın Taliban rejimine destek anlamına gelmediğini vurgulayarak, “pragmatik bir çözüm arayışı” olarak nitelendirdi.
19 Avrupa Ülkesi Taliban ile Görüşme İçin Ortak Adım Attı
Belçika Sığınma ve Göç Bakanı Anneleen Van Bossuyt (N-VA), Afganistan kaynaklı göçmen krizine çözüm bulmak için Avrupa düzeyinde bir girişim başlattı. Van Bossuyt’un çağrısıyla 19 Avrupa Birliği ülkesi ve Norveç, Avrupa Komisyonu’na ortak bir mektup göndererek, Taliban yönetimiyle geri kabul görüşmelerinin başlatılmasını resmen talep etti. Bakan Van Bossuyt, konunun sadece Belçika’nın değil, tüm Avrupa’nın sorunu haline geldiğini belirterek, “Bu durum sadece Belçika’ya özgü değil. Afganların gönüllü veya zorunlu geri dönüşü için Avrupa çapında koordineli çözümler üretmemiz gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Gerekçe: Güvenlik ve Kamu Güveninin Yeniden Tesisi
Bakan Van Bossuyt, Taliban ile görüşme kararının arkasında iki ana neden olduğunu açıkladı:
- Vatandaş Güvenliği: Özellikle Roeselare’de yaşanan üçlü cinayet olayı ve Anvers’teki ölümle sonuçlanan bıçaklı kavga, kamuoyunda endişe yaratmıştı. Van Bossuyt, “Suç işleyen ve sınır dışı edilemeyen kişiler toplum güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluşturuyor” dedi.
- Sisteme Duyulan Güven: Afgan sığınmacıların neredeyse yarısının iltica başvurularının reddedildiğini belirten Van Bossuyt, “Taliban ile diplomatik ilişki kurulmaması nedeniyle geri gönderme işlemleri yapılamıyor. Bu durum, göç ve iltica sistemine olan güveni zedeliyor” ifadelerini kullandı.
"Teknik Düzeyde İşbirliği" ve Diplomatik Sınırlar
Van Bossuyt, Taliban ile yapılacak görüşmelerin sadece “teknik düzeyde” olacağını, herhangi bir diplomatik tanıma anlamı taşımadığını özellikle vurguladı. Görüşmelerin odak noktası, kimlik tespiti, seyahat belgeleri temini ve geri dönüş koordinasyonu olacak. Bakan, “Afganistan’daki rejimle resmi bir diplomatik ilişki kurmak söz konusu değil. Ancak kimliği tespit edilemeyen veya belge eksikliği bulunan kişilerin dönüşünü sağlamak için teknik bir diyalog kaçınılmaz” dedi.
BM ve İnsan Hakları Kuruluşlarından Tepki
Belçika’nın Taliban ile işbirliği arayışı, uluslararası insan hakları kuruluşlarının tepkisini çekti. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, Afganistan’a yapılacak zorunlu geri göndermelerin “geri dönen kişilerin işkence, keyfi gözaltı veya kötü muamele riskiyle karşılaşabileceği” uyarısında bulundu. Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) de benzer şekilde, Avrupa’nın Afganistan’daki mevcut durumu “güvenli” kabul etmesinin gerçekçi olmadığını savundu.
Avrupa’da Sertleşen Göç Politikası
Belçika’nın bu hamlesi, Avrupa genelinde göç politikasında artan sertleşmenin bir yansıması olarak değerlendiriliyor. Almanya’nın 2025 Temmuz’unda 81 suçlu Afganı sınır dışı etmesi, Avusturya ve Hollanda’nın da benzer adımlar atması, AB içinde “zorunlu geri dönüş” konusunu yeniden gündeme taşıdı. Van Bossuyt, Belçika’nın da benzer şekilde ortak Avrupa geri dönüş uçuşları düzenleme niyetinde olduğunu belirtti. “Tek bir ülkenin tek başına bu yükü taşıması mümkün değil. Ortak bir Avrupa yaklaşımı şart” diye konuştu.
Afgan Diasporasında Endişe Artıyor
Belçika’da sayıları 25 bini aşan Afgan kökenli topluluk içinde ise karara yönelik endişe büyüyor. Birçok sivil toplum örgütü, Taliban rejiminin kadınlara ve muhaliflere yönelik baskıcı tutumunun sürdüğünü hatırlatarak, “geri gönderilecek kişilerin hayatlarının riske atılmaması” çağrısında bulunuyor.
Pragmatizm ve Değerler Arasında İnce Denge
Belçika’nın Taliban ile olası teknik görüşmeleri, Avrupa’da pragmatizm ile insan hakları arasındaki ince dengeyi yeniden gündeme taşıdı. Hükümetin bu adımı, bir yandan kamu güvenliğini sağlama çabası olarak görülürken, diğer yandan Avrupa’nın temel değerleriyle ne kadar bağdaştığı tartışma konusu olmaya devam ediyor.
Halil Uygun
