Belçika, çok eşli evliliklerden kaynaklanan ‘Eş-Dullar’a hayatta kalma maaşı Bölüyor: 424 dosya kayıtlarda
Belçika’da yasal olarak yasak olmasına rağmen, yurtdışında geçerli çok eşli evlilikler sosyal güvenlik sistemi aracılığıyla fiilen tanınıyor. Federal Emeklilik Servisi verilerine göre, 424 dosyada dul maaşı (overlevingspensioen) birden fazla eş arasında paylaştırılıyor. Uygulama, siyasi tartışmaları beraberinde getirdi.
Belçika, çok eşli evliliklerden kaynaklanan ‘Eş-Dullar’a hayatta kalma maaşı Bölüyor: 424 dosya kayıtlarda
Belçika’da yasal olarak yasak olmasına rağmen, yurtdışında geçerli çok eşli evlilikler sosyal güvenlik sistemi aracılığıyla fiilen tanınıyor. Federal Emeklilik Servisi verilerine göre, 424 dosyada dul maaşı (overlevingspensioen) birden fazla eş arasında paylaştırılıyor. Uygulama, siyasi tartışmaları beraberinde getirdi.
Belçika’da, yurtdışında yapılmış ve o ülkelerin yasalarına göre geçerli olan çok eşli evliliklerin sonuçları, sosyal güvenlik sistemi üzerinden fiilen tanınmaya devam ediyor. Federal Emeklilik Servisi’nin (FOD Pensioenen) verilerine göre, en az 424 dosyada dul maaşı iki eş arasında paylaştırılıyor. Bu durum, Belçika’da yasak olan çok eşliliğin sosyal güvenlik sistemi üzerinden dolaylı biçimde tanınması anlamına geliyor.
Fas ve Cezayir dosyaları öne çıkıyor
Vlaams Belang milletvekili Ellen Samyn’in parlamentoya sunduğu soru önergesiyle ortaya çıkan verilere göre, söz konusu ödemelerin önemli bir kısmı Fas ve Cezayir’e yapılıyor. Bir erkek öldüğünde, hayatta kalma maaşı hem ilk hem de ikinci eş arasında bölünüyor. Ayrıca çocuk sahibi olunması halinde, en fazla 48 ay boyunca ödenen geçiş ödeneği (overgangsuitkering) de iki eşe ayrı ayrı ve tam tutar üzerinden ödeniyor.
Siyasi tartışma: “Çok eşliliğin fiili tanınması”
Ellen Samyn, bu uygulamayı sert sözlerle eleştirdi: “Federal hükümetin çok eşliliği fiilen tanıması ve geçiş ödeneklerinin çift ödenmesi tamamen kabul edilemez. Evlilik eşitlik ve karşılıklılık üzerine kuruludur. Birden fazla eşe izin veren bir model bu ilkeyi baltalar, çocuk yaşta evliliklerin ve zorla evliliklerin önünü açar.”
Samyn, federal hükümete çağrıda bulunarak ek ‘eşlerin’ artık tanınmaması, ikili anlaşmaların gözden geçirilerek feshedilmesi ve geçiş ödeneklerinin çift ödenmesine derhal son verilmesi gerektiğini vurguladı.
Bakan Jambon: “İkili anlaşmalara bağlıyız”
Federal Emeklilik Bakanı Jan Jambon (N-VA) ise uygulamayı savundu. Jambon, Belçika’nın uluslararası ikili anlaşmalara bağlı kalmak zorunda olduğunu belirterek, başka ülkelerde yasal olan evliliklerin Belçika’da da mali ve sosyal sonuçlarının olacağını söyledi: “Mevcut durumda Belçika, ilgili ülkelerle yaptığı anlaşmalara uymakla yükümlüdür. Bu anlaşmalar, hayatta kalma maaşlarının ödenmesinde de bağlayıcıdır.”
Demokratik tartışma büyüyor
Belçika’da bu uygulamanın devam etmesi, yalnızca siyasi çevrelerde değil, toplumda da tartışmaya neden oluyor. Bir yandan uluslararası yükümlülükler hatırlatılırken, diğer yandan eşitlik ve toplumsal değerler vurgulanıyor. Hükümetin, bu ikili anlaşmaları sürdürüp sürdürmeyeceği ve sosyal güvenlik sistemi üzerinden çok eşliliğe fiilen zemin hazırlayan düzenlemelere son verip vermeyeceği önümüzdeki dönemde siyasi gündemi belirleyecek gibi görünüyor.
Halil Uygun
