Avusturya’da 14 yaş altı kızlara başörtüsü yasağı: “Baskıdan Koruma” gerekçesi yeni tartışmaları alevlendirdi
Avusturya’da 14 yaş altındaki kız öğrencilere yönelik başörtüsü yasağı eylül 2026’da yürürlüğe girecek. Hükümet bunun “kızları baskıdan korumak” olduğunu savunurken, muhalefet ve insan hakları örgütleri kararı “ayrımcı ve anayasaya aykırı” buluyor.
Avusturya’da 14 yaş altı kızlara başörtüsü yasağı: “Baskıdan Koruma” gerekçesi yeni tartışmaları alevlendirdi
Avusturya’da 14 yaş altındaki kız öğrencilere yönelik başörtüsü yasağı eylül 2026’da yürürlüğe girecek. Hükümet bunun “kızları baskıdan korumak” olduğunu savunurken, muhalefet ve insan hakları örgütleri kararı “ayrımcı ve anayasaya aykırı” buluyor.
Avusturya Parlamentosu, 14 yaşın altındaki kız öğrencilerin okulda başörtüsü (hicap) veya “İslami geleneklere göre başı tamamen örten” giysiler takmasını yasaklayan düzenlemeyi kabul etti. Muhafazakâr hükümet koalisyonu tarafından hazırlanan yasa, eylül 2026’da yürürlüğe girecek. Karara göre yasağı ihlal eden veliler 150 ila 800 euro arasında para cezasına çarptırılabilecek. Hükümet, düzenlemenin yaklaşık 12 bin kızı etkileyeceğini öngörüyor.
Karar, 2019’da ilkokullardaki benzer bir yasağın Anayasa Mahkemesi tarafından “ayrımcı ve anayasaya aykırı” bulunarak iptal edilmesinin ardından yeniden gündeme geldi. Bu nedenle yeni düzenleme, yasallığı tartışmalı bir zeminde ilerliyor.
“Kızları baskıdan koruma” savı ve ayrımcılık polemiği
Hükümet, yasanın amacını “kız çocuklarını aile ve toplumsal baskıdan korumak” şeklinde açıklarken, muhalefet ve insan hakları örgütleri düzenlemeyi “ırkçı, ayrımcı ve dini özgürlükleri ihlal eden bir uygulama” olarak nitelendirdi.
Yasak yalnızca Müslüman kız çocuklarının kullandığı dini sembolleri hedef alıyor; Hristiyan haçı, Yahudi kipası gibi diğer semboller kapsam dışında bırakılıyor. Bu durum, ayrımcılık eleştirilerinin merkezinde yer alıyor.
Anayasa Mahkemesi’nin 2019’da verdiği iptal kararında, yasak “laiklik gerekçesi adı altında ayrımcı uygulama” olarak tanımlanmıştı. Hükümet ise yeni düzenlemenin bu hataları giderdiğini savunuyor.
Flaman Bölgesi’nde durum: Ulusal yasak yok, okuldan okula değişiyor
Belçika’nın Flaman Bölgesi’nde ise başörtüsü konusunda ulusal bir yasak bulunmuyor. Kurallar tamamen okul yönetmeliklerine (schoolreglement) bağlı.
- GO! (Gemeenschapsonderwijs) olarak bilinen resmi devlet eğitim ağında tarafsızlık ilkesi gereği başörtüsü ve diğer dini semboller yasak.
- Belediye, şehir, il ve özel (özellikle Katolik) okullarda ise karar okul yönetimlerine bırakılıyor.
Aileler, ilgili okulun web sitesinden başörtüsü kurallarını kontrol edebiliyor. Flaman Bölgesi’nde başörtüsü tartışması zaman zaman gündeme gelse de, Avusturya’daki gibi ulusal bir yasak uygulanmıyor.
Avrupa’da yeni tartışmaların habercisi
Avusturya’daki yasağın, Avrupa Birliği ülkelerinde dini özgürlük, laiklik ve entegrasyon tartışmalarını yeniden tetiklemesi bekleniyor. Hükümet “Kızların özgürlüğünü koruyoruz” mesajını öne çıkarırken, muhalefet düzenlemeyi “dini özgürlüğü hedef alan siyasi bir hamle” olarak değerlendiriyor.
Halil Uygun
