Belçika cezaevlerinde rekor: 13 bin 156 mahkum, aşırı kalabalık krizi derinleşiyor
Belçika’da cezaevleri alarm veriyor. Kapasitesi 11 bin 98 kişi olan hapishanelerde 22 eylül itibarıyla 13 bin 156 mahkum bulunuyor. Aşırı kalabalık oranı yüzde 18,5’e yükselirken, 353 mahkum yerde uyumak zorunda kalıyor.
Belçika cezaevlerinde rekor: 13 bin 156 mahkum, aşırı kalabalık krizi derinleşiyor
Belçika’da cezaevleri alarm veriyor. Kapasitesi 11 bin 98 kişi olan hapishanelerde 22 eylül itibarıyla 13 bin 156 mahkum bulunuyor. Aşırı kalabalık oranı yüzde 18,5’e yükselirken, 353 mahkum yerde uyumak zorunda kalıyor. Suç oranları düşmesine rağmen cezaevi nüfusunun artması, kısa cezaların infazı, akıl hastalarının cezaevine kapatılması ve yabancı mahkumların tahliye edilememesiyle açıklanıyor. Müdürler ‘insanlık dışı koşullar’ nedeniyle eylem hazırlığında.
Kapasite Aşıldı, Mahkumlar Yerde Yatıyor
Belçika’daki cezaevlerinde 22 Eylül 2025 tarihi itibarıyla 13 bin 156 mahkum bulunuyor. Bu rakam, ülke tarihindeki en yüksek sayı olarak kayıtlara geçti. Oysa cezaevlerinin teorik kapasitesi 11 bin 98 kişiyle sınırlı. Yani hapishanelerdeki aşırı kalabalık oranı yüzde 18,5 seviyesine ulaştı.
Daha vahim tablo ise 353 mahkumun yerde yatmak zorunda kalması. Bu sayı, başlı başına orta ölçekli bir cezaevinin kapasitesine denk geliyor. Tek kişilik hücrelere üç kişinin yerleştirildiği, 10 metrekarelik alanlarda yasaların öngördüğü asgari standartların dahi aşıldığı bildiriliyor.
3 Yılda Yüzde 20 Artış
Cezaevi nüfusu son yıllarda hızla yükseldi. 1 Eylül 2022’de 10 bin 937 mahkum bulunurken, üç yılda bu sayı 2 bin 219 kişi artarak yüzde 20 oranında yükseldi. Üstelik bu rakamlar, elektronik kelepçe ve çalışma cezaları gibi alternatif yaptırımları kapsamıyor. Sadece Flaman Bölgesi’nde 2024 yılı içinde 5 bin 187 kişiye elektronik bileklik takıldığı bildirildi. Toplamda cezaevi sistemi, infaz erteleme, izinli mahkumlar ve elektronik denetimde olanlarla birlikte 20 bin kişilik dosya yönetiyor.
Suç Azalıyor Ama Mahkum Sayısı Artıyor
Federal polis verilerine göre Belçika’da kayıtlı suçlar genel olarak azalma eğiliminde. Buna rağmen cezaevi nüfusunun artması, adalet sisteminin aldığı kararlarla bağlantılı.
Uzmanlara göre tabloyu ağırlaştıran dört temel faktör var:
- Kısa cezaların infazı: Adalet Bakanlığı’nın aldığı kararla 6 ay ile 3 yıl arasındaki cezaların da infazına başlanması, mahkum sayısını hızla artırdı. Bu kategorideki mahkumlar 2022’de 500 iken bugün 2 binin üzerine çıkarak 4 kat artış gösterdi.
- Akıl hastaları: 2018’de 500 olan “içerdeki” sayısı (psikiyatrik sorunları nedeniyle cezaevinde tutulanlar) bugün bin 100’e dayandı. Uzmanlar, bu kişilerin hapishaneye değil sağlık kurumlarına ait olduğunu vurguluyor.
- Daha ağır cezalar: Özellikle Sky ECC gibi büyük operasyonlar sonrası verilen uzun süreli cezalar cezaevlerini doldurdu.
- Yabancı mahkumlar: İltica hakkı reddedilen göçmenler cezaevinde kalıyor ancak ülkelerine iade edilmeleri neredeyse imkânsız hale geldi.
Acil Yasa Çare Olmadı
Ağustos 2024’te yürürlüğe giren ve 3 yıldan kısa cezaların minimum infazını öngören acil yasa da çözüm getirmedi. İki ay içinde mahkum sayısı düşmek yerine 71 kişi daha arttı.
Hükümetin 720 kişilik kapasite yaratmak için vaat ettiği 10 yeni tutuklama evi projesinden yalnızca üçü (Kortrijk, Vorst ve Olen) açıldı. Bu da toplamda sadece 192 ek yer anlamına geliyor. Üstelik Ekim 2024’te aşırı kalabalık nedeniyle 5 bin 609 infaz emri ertelenmiş durumda. Bu cezaların önümüzdeki 18 ayda uygulanması bekleniyor.
İnsanlık Dışı Koşullar: Müdürlerden Eylem Çağrısı
Cezaevlerinde hem mahkumlar hem de personel için durum “imkânsız” olarak nitelendiriliyor. Personel, artan iş yükü ve güvenlik riskleri nedeniyle tükenmiş durumda. Mahkumlar ise aşırı kalabalık yüzünden yeniden entegrasyon ve rehabilitasyon imkanından mahrum kalıyor. Yetkililer, tekrar suç oranının yüzde 70 seviyesinde olduğuna dikkat çekiyor. Bu şartlarda suçluların topluma kazandırılması mümkün olmuyor. Cezaevi başkanı Mathilde Steenbergen, geçtiğimiz yıl yaptığı açıklamada, “Toplum güvenliği için hapsi yeniden organize etmeliyiz” demişti. Bugün ise cezaevi müdürleri ortak bir çağrıyla hükümeti uyardı: “Önlem almamak artık seçenek değil.”
Halil Uygun
