Azot oksit kartuşları Belçika’daki atık yakma fırınlarında patlamalara yol açıyor
Yasaklara rağmen patlama riski devam ediyor, çözüm geri dönüşümde mi?Belçika’da geçen yıl atık yakma fırınlarında 3.614 patlama yaşandı.
Azot oksit kartuşları Belçika’daki atık yakma fırınlarında patlamalara yol açıyor
Yasaklara rağmen patlama riski devam ediyor, çözüm geri dönüşümde mi?Belçika’da geçen yıl atık yakma fırınlarında 3.614 patlama yaşandı. Patlamaların sebebi, atıklara karışan azot oksit (nitröz oksit) kartuşlarıydı. Bu olaylar nedeniyle 50 kez fırınlar durduruldu ve toplamda 84 gün boyunca çalışmalar aksadı.
Bu veriler, Flaman milletvekili Sanne Van Looy (N-VA) tarafından talep edilen resmi raporlara dayanıyor. Van Looy, azot oksit kartuşlarının atık toplayıcılar tarafından geri ödemeli olarak toplanmasını öneriyor. Gent’teki IVAGO tesisinde uygulanan bu yöntemde, kartuş getirenlere atık faturalarından 5 Euro indirim sağlanıyor. Van Looy, "Pilot projenin sonuçlarına baktığımızda, bunun etkili olduğunu görüyoruz. Sokaklardaki azot oksit atıkları azalırken, fırınlardaki patlamalar da düşüş gösteriyor. Ancak bu, sorunun kökten çözümü için sadece bir başlangıç" dedi.
Patlamalar Neden Meydana Geliyor?
IVAGO’dan Bart De Keulenaere, patlamaların teknik nedenlerini şöyle açıkladı: "Boş kartuşlar tehlike oluşturmuyor. Ancak içinde hâlâ gaz bulunan kartuşlar, 1.000 derecelik bir sıcaklığa maruz kaldığında iç basıncı artıyor ve nitröz oksit ayrışıyor. Bu durumda ya şişe bükülüyor ya da patlıyor. Genellikle çatlamalar yaşanıyor."
Fırınların zarar görme riski de büyük. Eğer patlayan bir şişe fırının refrakter (ısıya dayanıklı) duvarına çarparsa, ciddi hasarlara yol açabiliyor. Bu tür bir hasar, fırının tamamen durdurulmasını, onarımını ve yeniden ısıtılmasını gerektiriyor. De Keulenaere’ye göre, bu süreç günler sürebiliyor ve maliyeti 60.000 ila 70.000 Euro arasında değişiyor.
Yasaklar ve Yeni Düzenlemeler
Belçika’da Mart 2024’ten itibaren tıbbi ve teknik kullanım dışındaki azot oksit satışları yasaklandı. Ancak gıda katkı maddesi olarak kullanımı hâlâ mümkün ve bu tür alımlar için yalnızca sözlü bir beyan yeterli. N-VA partisi, bu satışları daha sıkı denetlemeyi ve yasağı genişletmeyi planlıyor.
Azot oksit kartuşlarının geri dönüşüm sistemine dahil edilmesi, patlamaların önlenmesi açısından önemli bir çözüm olabilir. Ancak uzmanlar, sorunun tam anlamıyla çözülmesi için daha katı düzenlemelere ve halkın bilinçlendirilmesine ihtiyaç olduğunu vurguluyor.
Halil Uygun
