Belçika refah devleti sarsılıyor: Bart De Wever'den kesinti ve reform planları
Belçika'da sosyal yardımlar, emekli maaşları ve işsizlik ödemelerinde yapılması planlanan kesintiler, geniş tartışmalara yol açıyor.
Belçika refah devleti sarsılıyor: Bart De Wever'den kesinti ve reform planları
Belçika'da sosyal yardımlar, emekli maaşları ve işsizlik ödemelerinde yapılması planlanan kesintiler, geniş tartışmalara yol açıyor.
Sosyal Güvenlikte Köklü Reformlar: Bart De Wever’in Hedefleri
Belçika'nın federal hükümetini kurmakla görevli N-VA (Yeni Flaman İttifakı) Partisi Genel Başkanı Bart De Wever, koalisyon hükümetinin kurulması için çalışmalarını sürdürüyor. De Wever’in gündeminde ise, Belçika'nın sosyal güvenlik sisteminde ciddi kesintiler ve kapsamlı reformlar bulunuyor. Hedef, emekli maaşları, işsizlik ödeneği, hastalık ve sakatlık yardımları ile geçim ücretlerinin büyük ölçüde daraltılması.
Sosyal Güvenlikte Köklü Değişiklikler
Belçika, uzun yıllar boyunca refah devleti anlayışıyla sosyal yardımlar konusunda cömert bir politika izledi. Ancak, Hazine'nin devasa bütçe açığı ve ekonomik baskılar karşısında, Bart De Wever, sosyal güvenlik harcamalarını kesmeyi planlıyor. Yeni reform paketinin sızan notlarına göre, bu değişiklikler, Belçika'nın sosyal güvenlik sistemini temelden yeniden şekillendirebilir. İşsizlik, hastalık, emeklilik ve geçim gibi sosyal yardımların büyük ölçüde kısıtlanması öngörülüyor. İşte masada olan en önemli reformlar:
1. İşsizlik Yardımı: Ömür Boyu Değil, Süreli
Belçika, uzun yıllar boyunca işsizlik yardımlarında cömert bir yaklaşım sergileyerek işsizleri adeta bir "cennet" gibi kabul ediyordu; işsizlik yardımları ömür boyu alınabiliyordu. Ancak, yeni reform planlarına göre bu uygulama sona erecek. Yakın zamanda, işsizlik yardımları en fazla iki yıl ile sınırlandırılacak. Önerilen model şu şekilde: İlk altı ayda daha yüksek bir ödeme yapılacak, ardından bu miktar hızla düşecek ve sonunda, istisnai durumlar dışında, tamamen kesilecek. Bu değişikliklerin çoğu kişi için sembolik olabileceğini düşünenler için şunu belirtmek gerekir: Belçika’daki işsizlerin neredeyse yarısı, iki yıldan uzun süredir işsiz. Bu da yaklaşık 138.000 kişinin, yardımlarını kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğu anlamına geliyor. Peki, bu reformun sağladığı tasarruf ne kadar? Yaklaşık 2 milyar Euro. Ancak, unutulmaması gereken bir diğer nokta ise, bu kişilerin çoğunun geçim ücretleri gibi vergi mükelleflerine yük getirecek diğer yardımlara yönlendirileceği.
2. Uzun Süreli Hastalıklar: Yaptırımlar ve Sıkı Denetim
Yarım milyondan fazla uzun süreli hasta bulunan bu konu, siyasi bir "saatli bomba" olarak nitelendiriliyor. Geçen yıl, devlet hastalık ve maluliyet yardımları için 10.8 milyar Euro harcadı. Bart De Wever’e göre, bu alanda daha katı bir yaklaşıma ihtiyaç var. İdari yükümlülüklerini yerine getirmeyen veya yeniden entegrasyon projelerinde işbirliği yapmayı reddeden hastalara daha az ödeme yapılacak. Ne kadar? Şu an için bu konuda net bir rakam bulunmuyor. Ancak sinyal net: Hastalar bundan böyle "iyileşmek" için daha fazla zorlanacak.
3. Emeklilik mi? Düşene Kadar Çalışın
Yasal emeklilik yaşı 66'ya yükseliyor; daha erken emekli olmak isteyenler ise bunu finansal olarak hissedecek. "Malus" olarak adlandırılan bu düzenleme, erken emekli olanların maaşlarının daha düşük olacağı anlamına geliyor. Buna ek olarak, daha uzun süre çalışmayı teşvik etmek amacıyla ikramiye ödemeleri daha cazip hale getirilecek. Şu anda 55 yaşında emekli olmalarına izin verilen askeri personel, demiryolu çalışanları gibi meslekler için kurallar değiştirilecek. Yalnızca itfaiyeciler, polis ve diğer "aktif hizmetler" çalışanları muaf tutulmaya devam edecek.
4. Emeklilik Açığının Kapatılması: Hedefte Devlet Memurları Var
Cömert kamu hizmeti emekliliği mi? Görünüşe göre bu, geçmişte kalmış bir uygulama. Bart De Wever, devlet memurlarının emekli maaşlarının hesaplanma yöntemini, diğer çalışanlarınkilerle aynı seviyeye getirmeyi planlıyor. Bugüne kadar, devlet memurlarının emekli maaşları son 10 maaş yılına göre hesaplanırken, diğer çalışanlar için bu hesaplama kariyerlerinin ortalama maaşına dayanıyordu. Bir diğer hedef ise, devlet memurlarının emekli maaşlarının maaş artışlarına paralel olarak yükseldiği "perequation" uygulamasının kaldırılması. Bu değişiklik, milyarlarca Euro tasarruf sağlayacaktır. Ayrıca, uzun süreli hastaların emekli maaşlarında da kesintiye gidilecek. Bir yıldan fazla süreyle hastalık izni kullananlar, daha düşük emeklilik maaşı alacak. Sonuç olarak, gelecekte daha düşük yardımlar bekleniyor.
5. Asgari Emeklilik Maaşı: Eşik Yükseltildi
Asgari emeklilik maaşıyla ilgili tasarruf yapılmayacak. Vivaldi hükümeti, asgari emekli maaşına hak kazanmak için 20 yıl boyunca etkin bir şekilde çalışılmasını şart koşmuştu. De Wever ise bu süreyi 35 yıla çıkarıyor. Ayrıca, bu süre sadece çalışılan yıl sayısı ile değil, yılda en az 156 gün çalışılan 35 yıl olarak hesaplanacak. Kısacası, daha az sayıda kişi, 1.700 Euro tutarındaki asgari emeklilik maaşının tamamını alabilecek.
6. Ölüm Aylığı: İki Yıla Kadar Destek
Bugün, dul ve yetimler ömür boyu ölüm aylığı almakta, ancak Bart De Wever'e göre bu sistem sürdürülemez. Yakında, ölüm aylığı iki yıl ile sınırlandırılacak ve sonrasında bireylerin kendi ayakları üzerinde durmaları beklenecek. Bu düzenlemenin temel amacı, ölüm aylığının diğer gelirlerle entegre edilmesi ve böylece çalışmanın daha cazip hale getirilmesidir. Ancak, bu güvenlik ağının ortadan kaldırılması, birçok kişiyi ciddi mali sıkıntılara sokabilir.
7. Geçim Ücreti: Daha Katı Gereklilikler ve Alternatif Ödemeler
Yılda 2 milyar Euro'ya mal olan geçim ücreti, kapsamlı bir reforma tabi tutuluyor. De Wever, koşulların sıkılaştırılmasını öneriyor. Buna göre, Belçika'da beş yıldan az süredir ikamet edenler artık geçim ücreti alma hakkına sahip olmayacak. Hak kazananlar için desteğin bir kısmı, gıda kuponu olarak ödenebilecek. Ayrıca, geçim ücreti alanların dil öğrenmek veya aktif olarak iş aramak gibi çabalar göstermeleri gerekecek.
8. Göçmenler ve Emekli Maaşları: Daha Sert Kurallar
Belçika'ya yeni gelenler artık hemen sosyal yardım talep edemeyecek. Hem ücretli çalışanlar hem de emekliler, destek alabilmek için en az beş yıl boyunca Belçika'da yaşamış olmalıdır. Tam emeklilik maaşı almak için ise, 40 yıl boyunca ülkede yaşamış olmak gerekecek.
Önemli Bir Kesinti mi, Yoksa Sert Bir Dönüşüm mü?
Bart De Wever'in planları, iddialı ve çoğunlukla tartışmalı bir nitelik taşıyor. Destekçileri, bu reformların ülkenin mali geleceğini güvence altına almak için gerekli olduğunu savunuyor. Ancak eleştirmenler, özellikle en kırılgan gruplar üzerindeki sosyal etkilerine dikkat çekiyor ve parası olmayanlardan para talep etmenin doğru bir yöntem olup olmadığını sorguluyor.
Halil Uygun
