Fransız Senatosu’ndan tartışmalı karar: Spor etkinliklerinde başörtüsü yasağı onaylandı
Fransa’da sağcı Senato, spor müsabakalarında dini ve siyasi sembolleri yasaklayan tasarıyı 210’a karşı 81 oyla kabul etti. Başörtüsü dahil tüm dini kıyafetler kapsama alındı. Sol partiler ve insan hakları örgütleri uygulamayı “ayrımcılık ve İslamofobi” olarak nitelendiriyor. Tasarı 2026’da yasalaşırsa, Müslüman kadınlar ve dini gruplar spor alanlarında ciddi kısıtlamalarla karşılaşacak.
Fransız Senatosu’ndan tartışmalı karar: Spor etkinliklerinde başörtüsü yasağı onaylandı
Fransa’da sağcı Senato, spor müsabakalarında dini ve siyasi sembolleri yasaklayan tasarıyı 210’a karşı 81 oyla kabul etti. Başörtüsü dahil tüm dini kıyafetler kapsama alındı. Sol partiler ve insan hakları örgütleri uygulamayı “ayrımcılık ve İslamofobi” olarak nitelendiriyor. Tasarı 2026’da yasalaşırsa, Müslüman kadınlar ve dini gruplar spor alanlarında ciddi kısıtlamalarla karşılaşacak.
Fransa’da sağcı Senato, bölgesel ve ulusal spor müsabakalarında dini veya siyasi inancı simgeleyen semboller ve kıyafetleri yasaklayan yasa tasarısını 210’a karşı 81 oyla kabul etti. Tasarı, Müslüman kadınların başörtüsü (hicap) dahil tüm dini sembolleri kapsıyor. Tasarının yürürlüğe girebilmesi için Ulusal Meclis’te (Assemblée Nationale) çoğunluk desteği gerekiyor; ancak sağcı hükümetin güçlü desteği, yasalaşma ihtimalini artırıyor.
Yasanın Kapsamı ve Hedefleri
Tasarının kabul edilmesiyle birlikte, Fransız spor federasyonlarının düzenlediği bölgesel ve ulusal düzeydeki tüm müsabakalarda:
- “Siyasi veya dini inancı belli eden herhangi bir işaret veya kıyafet” giyilemeyecek,
- Yüzme havuzları ve kapalı spor salonlarında laiklik (laïcité) ilkelerine aykırı kıyafetler yasaklanacak.
İçişleri Bakan Yardımcısı François-Noël Buffet (Cumhuriyetçiler - LR), hükümetin tasarıyı “güçlü şekilde desteklediğini” belirterek: “Bu, separatizm’e karşı hoş geldin bir adım” dedi. Tasarının mimarı LR Senatörü Michel Savin, stadyumların “toplulukçuluk (communautarisme) baskısı altında” olduğunu ve bu yasakla bir denge sağlanacağını savundu.
Laiklik ve Spor: Fransa’nın Mevcut Düzeni
Fransa’da laiklik ilkesi gereği kamu görevlileri, öğretmenler ve öğrenciler dini sembol taşıyamıyor. Spor alanında kapsamlı yasak olmasa da, futbol ve basketbol federasyonları daha önce dini kıyafetleri yasaklamıştı. Yeni tasarı, bu yasağın kapsamını genişleterek, tüm spor dallarını kapsayacak şekilde düzenleniyor.
Sol ve İnsan Hakları Kuruluşlarından Tepki
Sol partilerden ve insan hakları örgütlerinden sert tepkiler geldi.
- Sosyalist Senatör Patrick Kanner: “Bu temel ilkeyi anti-İslam retoriğinize dayanak yaparak sadece kafa karışıklığı ve stereotiplendirme yaratıyorsunuz.”
- Yeşiller Senatörü Mathilde Ollivier: “Müslüman kadınları doğrudan ve korkakça hedef alarak spordan dışlamakla” suçladı.
Amnesty International, oylama öncesi yaptığı açıklamada: “Bu yasa, Fransa’da Müslüman kadınların maruz kaldığı dini, ırksal ve cinsiyetçi ayrımcılığı daha da kötüleştirecek.”
Amnesty araştırmacısı Anna Blus, uygulamayı şu sözlerle değerlendirdi: “Tüm kadınlar giydiklerini seçme hakkına sahip. Bu yasak, İslamofobi ve patriyarkal bir kontrol girişiminden kaynaklanıyor.”
Birleşmiş Milletler uzmanları ise Ekim ayında, futbol ve basketbol federasyonlarının kurallarını ve Paris Olimpiyatları’nda Fransız sporcuların başörtüsü yasağını “orantısız ve ayrımcı” olarak nitelendirmişti.
Tartışmanın Arkasında Güvenlik Kaygısı mı?
Tasarının destekçileri, başörtüsünü “sinsi İslamlaşma”nın sembolü olarak görüyor. Tasarının savunucuları, spor alanlarının toplumsal birlik ve laiklik ilkesi açısından korunması gerektiğini vurguluyor.
Eleştirmenler ise bu gerekçeyi reddederek:
- Kadınların dinlerini özgürce yaşama hakkını ihlal ediyor,
- Toplumsal dışlanmaya ve ayrımcılığa yol açıyor
ifadelerini kullanıyor.
Tasarının Yasalaşma Süreci ve Gelecek
Tasarının Ulusal Meclis’te çoğunluk sağlaması hâlinde 2026’da yürürlüğe girmesi bekleniyor. Sağcı hükümetin desteği nedeniyle tasarının yasalaşması yüksek olasılıkla görülüyor. Uzmanlar ve sivil toplum kuruluşları, yasalaşması durumunda özellikle Müslüman kadınların spor faaliyetlerinden dışlanabileceğini ve bu durumun toplumsal kutuplaşmayı artıracağını öngörüyor.
Kısa Arka Plan: Laiklik ve Dini Semboller
- Fransa’da 1905 Laiklik Yasası, devlet ve dini kurumları ayırıyor.
- Kamu alanlarında dini sembol taşımak birçok alanda yasak.
- Futbol, basketbol ve yüzme gibi spor federasyonları daha önce kısmi yasak uyguluyordu.
- Yeni tasarıyla birlikte tüm spor dallarında dini semboller kapsam altına alınmış oluyor.
Halil Uygun
